Ile osób posiada dostęp do broni w Polsce w 2025 roku ?
Temat dostępu do broni palnej w Polsce był zawsze wyjątkowo głośny zarówno w mediach, jak i w codziennych rozmowach. Pojawia się niemal w każdej debacie politycznej, co nie powinno specjalnie dziwić. Dotyka bowiem kwestii kontrowersyjnej, a zarazem niezwykle ważnej dla nas wartości jaką jest poczucie bezpieczeństwa. Niestety w ostatnich latach jesteśmy świadkami Inwazji Rosji na Ukrainę, która to dodatkowo wzmocniła zainteresowanie tematem broni. Coraz więcej Polaków zaczyna się nią interesować – jedni z powodów hobbystycznych, a inni w trosce o własne bezpieczeństwo.
Jak wygląda dziś stan uzbrojenia polskiego społeczeństwa? Czy im więcej osób ma broń tym bezpieczeństwo kraju jest bardziej narażone? Jak Polska wypada na tle innych krajów Europy? W tym artykule przyjrzymy się statystykom, trendom i nastrojom społecznym, które kształtują współczesne podejście do broni palnej w naszym kraju.
Ile osób w Polsce ma broń
W ostatnim roku wydano rekordową liczbę 45 800 nowych pozwoleń na broń i co ciekawe stanowi to najwyższy wynik od upadku PRL. Według danych Komendy Głównej Policji, na koniec roku 2024 w Polsce pozwolenie na broń palną posiadało 367 400 osób. Nasuwa się pytanie czy to dużo? Żeby uzmysłowić sobie tę liczbę wystarczy pomyśleć, że stanowi to ok. 1% wszystkich ludzi w Polsce. Statystyczny człowiek mieszkający w mieście mija średnio nawet 4000 osób dziennie, co w dużym uproszczeniu pokazuje, że ma do czynienia z 40 osobami, które legalnie posiadają broń.
Obserwowalny wzrost liczby posiadaczy broni w ostatnich latach jest znaczący. W 2015 roku pozwolenie na broń posiadało około 196 tysięcy osób, a w 2020 roku liczba ta wynosiła 251 000. Oznacza to, że w ciągu ostatnich pięciu lat liczba posiadaczy broni wzrosła o ponad 100 tysięcy.
Wzrost ten jest związany z rosnącym zainteresowaniem Polaków bronią palną, zarówno w celach sportowych, kolekcjonerskich, jak i związanych z bezpieczeństwem osobistym. Warto też zaznaczyć, że największy ,,boom” na broń pojawił się w 2022 roku po rozpoczęciu Inwazji Rosji na Ukrainę i ten stan utrzymuje się po dzień dzisiejszy.
W sumie, na koniec 2024 roku w rękach Polaków znajdowało się 930 100 sztuk zarejestrowanej broni palnej, czyli około 2,47 sztuki broni palnej na 100 mieszkańców.
Czy w Polsce można legalnie posiadać broń palną?
W Polsce można legalnie posiadać broń palną, jednak wymaga to spełnienia określonych warunków,takich jak ukończenie 21. roku życia, posiadanie stałego pobytu w Polsce, a także pozytywne przejście odpowiednich badań lekarskich i psychologicznych. Osoba która ubiega sięo pozwolenie musi także przedstawić ważną przyczynę posiadania broni np. ochronę osobistą, cel sportowy lub myśliwski. Proces uzyskania legalnej broni w Polsce nie jest aż tak skomplikowany, jakby mogłoby się niektórym wydawać. Jeśli jesteś ciekawy na czym on polega, to zachęcamy do przeczytania naszego osobnego artykułu, w którym przyglądamy się tej kwestii.
Czy dostępność do broni wpływa na poziom przestępczości w Polsce?
Dostępność do broni w Polsce nie wykazuje jednoznacznego wpływu na poziom przestępczości. Jak to często bywa w przypadku analiz kwestii społecznych, ważną rolę odgrywa środowisko naukowe. Dlatego przyjrzeliśmy się pracy Rafała Rejmaniaka z Uniwersytetu w Białymstoku. Jego badnia wskazują na dodatnią korelację między liczbą pozwoleń na broń a liczbą przestępstw z jej użyciem, jednak po uwzględnieniu nowszych danych korelacja ta staje się mniej wyraźna. Ponadto, dane z 2019 roku pokazują spadek liczby zabójstw z bronią palną, co sugeruje, że wzrost liczby posiadaczy broni nie prowadzi automatycznie do większej liczby przestępstw z jej użyciem.
Raporty raportami, ale co myśli o tym społeczeństwo, które ma faktyczny wpływ na tę kwestię? Wyniki badań opinii publicznej pokazują, że część Polaków obawia się wpływu łatwiejszego dostępu do broni na wzrost przestępczości. Z danych CBOS wynika, że 90% respondentów uważa, iż więcej osób posiadających broń mogłoby prowadzić do większej liczby wypadków, a 83% sądzi że wzrosłaby liczba zabójstw.Tylko 21% badanych uważa, że łatwiejszy dostęp do broni mógłby zmniejszyć przestępczość.
Podsumowując, choć dostępność do broni w Polsce rośnie, nie ma jednoznacznych dowodów na to, że ma to znaczący wpływ na poziom przestępczości. Dane wskazują na stosunkowo niski poziom przestępstw z użyciem broni palnej, a społeczne obawy dotyczące upowszechnienia dostępu do broni wciąż pozostają tematem debaty.
Czy prawo do broni w Polsce się zmienia?
Z uwagi na coraz bardziej rosnące zainteresowanie tematem broni w Polsce, naturalnie pojawiają się w sejmie projekty nowelizacji niektórych procedur związanych tematem broni. Nie mniej jednak nadal najważniejszą ustawą z perspektywy tej kwestii jest Ustawa z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji. Oto ostatnie najważniejsze próby zmian prawnych, jeśli chodzi o temat broni:
- PiS w 2024 roku zaproponował uproszczenie procedur uzyskiwania pozwoleń na broń i ograniczenie uprawnień Policji w zakresie odmowy ich wydania. Projekt nie przeszedł dalszych etapów legislacyjnych i nie został przyjęty.
- Polska 2050 w 2024 roku złożyła projekt, który zakładał obowiązkowe badania lekarskie i psychologiczne co 5 lat dla posiadaczy broni, a dla osób powyżej 70. roku życia – co 2 lata. W wyniku głosowania projekt został odrzucony przez Sejm w styczniu 2025 r. z powodu obaw o nadmierne obciążenie posiadaczy broni.
- Partia Republikańska w 2024 roku pracowała nad uproszczeniem egzaminów na broń, m.in. poprzez większe skupienie się na części praktycznej, a także nad wsparciem inicjatyw związanych ze strzelectwem. Projekt jednak nie został formalnie złożony do Sejmu.
- Kukiz’15 w 2023 roku złożył propozycję, która zakładała przeniesienie odpowiedzialności za wydawanie pozwoleń na broń z Policji do starostów lub prezydentów miast, co miało uprościć procedurę. Projekt nie przeszedł dalszych prac w komisji sejmowej i nie trafił pod głosowanie.
Powyższe przykłady pokazują, że tematem broni interesuje się bardziej prawa strona parlamentu. Niemniej jednak zmiany w ustawodawstwie są znikome.
Jak wygląda dostępność do broni w Polsce na tle innych krajów?
Kiedy mowa o temacie dostępu do broni warto popatrzeć nie tylko na ,,polskie podwórko”, lecz zaczerpnąć szerszej perspektyw. Jak więc wypada Polska w porównaniu do innych krajów? Nie sposób nie wziąć pod lupę Stanów Zjednoczonych, gdzie prawo do posiadania broni jest zapisane w konstytucji, a jej nasycenie w społeczeństwie jest najwyższe na świecie – ponad 120 sztuk na 100 mieszkańców. W USA wiele stanów umożliwia zakup broni bez konieczności uzyskania pozwolenia, a procedury są znacznie mniej rygorystyczne niż w Polsce.
Na tle Europy Polska również wypada jako kraj o jednym z najbardziej restrykcyjnych systemów. Przypomnijmy, że w Polsce na 100 mieszkańców przypada ok. 2,5 sztuki broni. Dla porównania w Czechach przypada ok. 12 sztuk broni na 100 mieszkańców, zaś w Szwajcarii (ok. 27 sztuk na 100 osób) bronią dysponuje wielu obywateli z racji obowiązkowej służby wojskowej. Nawet w Niemczech, gdzie obowiązują surowe przepisy i regularne kontrole, nasycenie bronią jest znacznie wyższe niż w Polsce – ok. 19 sztuk na 100 mieszkańców.
A jak to wszystko wpływa na sprawę bezpieczeństwa? W porównaniu z USA, gdzie większość zabójstw dokonywana jest z użyciem broni palnej, w Polsce tego rodzaju przestępstwa należą do rzadkości. Z kolei państwa europejskie o wyższym dostępie do broni, jak Szwajcaria czy Czechy, utrzymują względnie niski poziom przemocy z jej użyciem. Po raz kolejny pokazuje to, że większa dostępność do broni wcale nie musi od razu prowadzić do wzrostu przestępstw przy jej użyciu. Bardzo istotne jest, żeby prowadzić odpowiedzialną regulację przepisów na temat broni, ale też edukować społeczeństwo w tym temacie.